Nat, droger, warmst

We raken er al een beetje aan gewend, de weerrecords die de afgelopen jaren keer op keer gebroken worden. En 2023 spant opnieuw de kroon: het natste én het warmste jaar sinds de start van de metingen… En in het voorjaar werd het record van de langste droogteperiode in Nederland gevestigd. De klimaatverandering is onontkoombaar en raakt ons allemaal. De een duidelijk harder dan de ander, vooral economisch. In Nederland zijn het de boeren die het meest lijden onder ‘het nieuwe normaal’ van te droog, te nat en te warm. En u weet, als de boeren lijden, dan gaat de burger ook lijden, want de voedingsprijzen zullen stijgen.

Gisteren zag ik een bericht van de LTO belangenorganisatie. Ze vinden dat de overheid de weerrisico’s van de boer moet gaan afdekken via de fiscus. Dat klinkt als een regeling waarbij de winst voor de ondernemer is en het risico cq de schade voor de samenleving. Een beetje vergelijkbaar met de lucratieve uitkoopregeling van piekbelasters in stikstof. Naarmate je meer geïnvesteerd hebt in kosten-efficiënte roofbouw op dier, bodem en natuur, krijg je extra compensatie om ermee te stoppen. Verder weg van het principe ‘de vervuiler betaalt’ kan je niet geraken.

Onder de Kerstboom trof ik het boek ‘Gesloten vanwege stikstof’ van Jan Douwe van der Ploeg aan. In het inleidende hoofdstuk beschrijft hij de hardnekkigheid waarmee alle dominante actoren in de agro-industriële keten de economische succesformule van de ‘optimale landbouw’ met hand en tand verdedigen. Ook al staan alle parameters op rood (het klimaat, de bodem, de waterkwaliteit, de biodiversiteit…), het kan niet aan de eigen landbouwpraktijk liggen, want die is ‘optimaal’. Jammer dat het klimaat, de biodiversiteit, de natuur, de bodem en het water dat nog niet begrepen hebben, maar dat is een kwestie van tijd. Het optimale doordrenkt tenslotte alles en dan zullen ze het wel begrijpen, die weerbarstige natuurlijke elementen. ‘Man ist was man isst’, dus dooreten mensen, u gaat het vanzelf een keer begrijpen hoe optimaal ons landbouwsysteem is.

En wat een overwinningen dit najaar voor de multinationale grootverdieners van de ‘optimale’ agro-industrie, zoals Basf, Yara en Heus. Geen rem op chemische middelen, glyfosaat weer voor tien jaar veilig gesteld en gentech bevrijd van etikettering, waardoor de ‘optimalisering’ nog verder vrij baan krijgt zonder dat de consument er weet van heeft. De Farm-to-Fork strategie heeft het nakijken.

Via een oude kennis die zich stort op de geschiedenis van de biologische landbouw in Nederland, ben ik te weten gekomen dat de geschiedschrijving over de Nederlandse landbouwontwikkeling al geruime tijd geleden gestaakt is aan de WUR. Voor de economische en milieugeschiedenis vanuit een mondiaal perspectief is een leerstoel. Voor de vaderlandse landbouwgeschiedenis is geen leerstoel. Dat verbaast me hogelijk. Je zou verwachten dat de befaamde landbouwuniversiteit aan de Mansholtlaan

niets liever zou doen dan de vruchten van de aldaar uitgebroede kennis ter bevordering van de ‘optimale landbouw’ geschiedkundig te beschrijven. Of is de geschiedenis van de ‘optimale landbouw’ minder rooskleurig? Een decennialange ontkenning van de kwalijke effecten ervan en het onvermogen om daar verandering in aan te brengen? De enige manier om dat te vol te houden is het ontkennen van feiten in plaats van ze objectief te beschrijven. Liever misleidende trots over het voeden van de wereldbevolking dan het licht op de effecten voor onze omgeving. En alles wat daarin misgaat ligt per definitie niet aan je eigen handelen, maar aan anderen en de omstandigheden. Zodra het jezelf schaadt houd je de hand op voor schadeloosstelling. Dus objectieve geschiedschrijving is wel het laatste waar de ‘optimale landbouw’ op zit te wachten. Beter richten we ons op de toekomst van optimale efficiëntie die in stand gehouden wordt door de ontkenning van haar geschiedenis. Hier zou je een aangepaste beurswaarschuwing op kunnen loslaten: behaalde resultaten uit het verleden vormen een garantie voor de toekomst. Nat, natter, nats, droog, droger, droogst en warm, warmer, warmst.

https://nos.nl/artikel/2503101-knmi-2023-natste-en-warmste-jaar-sinds-begin-metingen