Wat zijn de onderliggende oorzaken van de gepolariseerde erupties? Als we daar zicht op krijgen, dan kunnen we iets doen om rekening te houden met de onderstroom in plaats van volledig te koersen op de wind van het moment.
Sociale ongelijkheid is een belangrijke driver. Er is veel welvaart bij gekomen, maar ze is oneerlijker verdeeld dan ooit in de geschiedenis. De tien rijkste mensen op aarde bezitten net zoveel als de drie miljard armste mensen gezamenlijk. De vluchtelingenstromen, de gele hesjes, de opstanden in Zuid-Amerika en het Midden-Oosten, ze vinden hun oorsprong in sociale ongelijkheid: achterstelling van grote groepen die zo in de knel zitten dat ze in verweer komen of hun land ontvluchten. De neoliberale politiek heeft een klimaat gecreëerd waarin de inkomensverschillen in het Westen enorm gegroeid zijn. Multinationals betalen door slimme constructies nauwelijks belasting, terwijl de werknemers steeds minder beschermd worden. De lonen in de sociale sectoren zijn stelselmatig gedrukt, er is een leger aan ZZP’ers ontstaan die tegen steeds lagere stukstarieven pakjes bezorgen, mensen van a naar b vervoeren, bestellingen lopen voor webwinkelgiganten, seizoensarbeid verrichten in de landbouw en de horeca, klussen in de bouw. Ze dragen niet bij in de sociale lasten en bouwen geen pensioen op. Als ze ziek zijn hebben ze geen inkomen.
De ondergraving van sociale zekerheden heeft wel iets weg van de smeltende gletsjers op Groenland. Ineens worden de effecten zichtbaar en jaagt de ene verandering de andere aan. De nieuwe grenzeloze economie via internet heeft zich deels onttrokken aan de normale belastingwetgeving en concurreert de oude economie kapot. De failliete winkelketens en de lege winkelpanden in stadscentra vormen samen met het leger van slecht betaalde ZZP’ers het smeltwater van de sociale zekerheid. En het trieste is dat we de verbinding tussen de verschillende effecten, zoals de groeiende sociale onvrede, de groei van de ZZP’ers, de lege winkelpanden en ons verschuivende koopgedrag via webwinkels a la Amazon, Alibaba, Bol en apps als Uber niet leggen. Er is een oorzakelijk verband tussen lage prijzen en onderbetaling, maar ons korte termijn belang (minder geld kwijt) gaat even voor het algemeen belang. Ofwel: ik nu, wij later. Wordt vervolgd.
bavovandenidsert.com 